ANNELERİNİN MAHKÛMİYETİ ONLARIN KADERİ OLMASIN
HAYAL KÖPRÜSÜ PROJESİ CEZAEVİNDEKİ ÇOCUKLARA DESTEK OLUYOR
Özge Çiftçi
Bilkent Üniversitesi Toplumsal Duyarlılık Projeleri çatısı altında 2 yıl önce kurulmuş olan Hayal Köprüsü Projesi, annelerinin mahkumiyeti sebebiyle cezaevinde kalan 0-6 yaş grubundaki çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimlerini destekleyici etkinlikler düzenleyerek onları sosyal hayata kazandırmayı amaçlıyor.
Bilkent Üniversitesi öğrencileri tarafından gönüllü olarak yürütülen projede, haftanın 2 günü Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na cezaevi yetkililerince belirlenen saatler arasında ziyaretler gerçekleştiriliyor. Bu ziyaretlerde çocukların yaş grubuna uygun etkinlikler düzenlenip, hem fiziksel gelişimlerini hem de sosyal becerilerini geliştirecek çalışmalarda bulunuluyor. Hayal Köprüsü Projesi ile 6 yaşından sonra cezaevinden çıkacak olan çocukların yabancı oldukları dış dünyaya uyum sürecini kolaylaştırmak ve onları sosyal hayatın bir parçası yapmak hedefleniyor. Çocuklara doğru ve sağlıklı yaklaşımın sağlanması adına ise, proje gönüllüleri öncelikle bir eğitimden geçiyor. Hâkimler Savcılar Kurulu’nun (HSK) alt birimi olan ve cezaevlerinden sorumlu “Yetişkin İyileştirme Bürosu”nun atadığı psikologlar tarafından verilen eğitimde gönüllüler, hedef kitledeki çocuklarla doğru iletişimin nasıl kurulacağını öğreniyor.
2017–2018 döneminde aktif olarak 120 gönüllüsü bulunan Hayal Köprüsü Projesi “Annelerinin mahkûmiyeti onların kaderi olmasın” cümlesinden yola çıkarak, gelişimlerinin başlangıcında dört duvar arasında büyümek zorunda kalan bu çocukların sosyal anlamda yaşıtlarına denk bir seviyeye gelmesi için çalışıyor.
Etkinlikler çocuk gelişimine yönelik
Cezaevinde düzenlenen etkinliklerde temel olarak çocukların motor kabiliyetlerini, dil becerilerini ve genel gelişimlerini destekleyecek faaliyetler amaçlanıyor. Burada hem cezaevi kreşinde çalışan öğretmen, hem cezaevi psikologları hem de görevli gardiyanlar gözetiminde 2 saate yakın süren etkinlikler düzenleniyor. Parmak boyama, şekil ve renkleri tanıma, nesneleri eşleştirme gibi geliştirici oyunlar aracılığı ile çocukların hayal gücünü desteklemek, iletişim yeteneklerini artırmak ve özgüvenlerini geliştirmek hedefleniyor.
Projenin amacı köprü olmak
Türk Ceza Kanunu’na göre annesi bir suçtan hüküm giymiş çocuklar veya hükümlüyken hamile kalan kadınların çocukları, eğer dışarıda bakacak kimseleri yoksa anneleri ile birlikte 6 yaşına kadar cezaevinde kalıyorlar. 6 yaşına gelen çocukların ise önlerinde iki seçenek bulunuyor: varsa başka bir yakını ile yaşamak ya da devlet korumasına girmek. Bu noktada Hayal Köprüsü Projesi’nin hedefi, her iki ihtimal için de çocuğun 6 yaşına kadar bağ kuramadığı dış dünyayla arasında bir köprü olmak ve çocukların cezaevinden çıktıktan sonra sosyal hayata mümkün olduğunca hızlı adapte olmalarını sağlamak.
Söylemez: “Son yıllarda yapılan en değerli proje”
Bilkent Üniversitesi Öğrenci Dekanlığı’ndan Burcu Kılıçoğlu Söylemez, projenin başlangıcından itibaren geçirilen süreci anlatıyor:
“Proje başlamadan önce okula ait Psikolojik Danışmanlık ve Gelişim Merkezi var, öğrenci dekanlığına bağlı, orayla görüştü bu projeyi yazan arkadaşımız. Oradan onay aldıktan sonra proje yürürlüğe geçti ve oradaki psikologlar çok güzel bir proje olduğunu, orada ihtiyaç sahibi insanların ne kadar çok olduğunu ve projenin önemini gördükten sonra projeye onay verdiler. Yani biz öğrenci dekanlığı olarak tamamen destekçileriyiz.”
Proje aynı zamanda çocukların psikolojik gelişimleri açısından da oldukça önem taşıyor. Örneğin cezaevindeki erkek çocuklarının, kendilerine bir rol model alabilecekleri erkek figürü olmamasından kaynaklı sorunları Kılıçoğlu şu şekilde özetliyor “Küçük erkek çocukların sürekli kadın profili içinde yetişmesinden ötürü ilerde kaş alma, ağda yapma gibi şeylerle karşılaşması ve erkek profilinin cinsel yöneliminin biraz farklı yöne gitmesi gibi sorunlarla karşılaşınca projenin gerekliliği konusunda ikna olduk.”
Geçtiğimiz yıl cezaevindeki çocukları bir günlüğüne Bilkent’e getiren Hayal Köprüsü Projesi, hem gönüllülerin hem de öğrenci dekanlığının ifadesiyle çok duygusal anlara sahne oldu. “İlk çocuk şenliğimizde okula gelen çocukların bir ağaç gördüğünde ‘Aaa, ağaç bu kadar büyük mü?’, ‘Arabaları biz daha küçük sanıyorduk.’ demeleri bizi çok etkilemişti. Bu yüzden proje bizim için çok değerli. Son yıllarda yapılan en değerli projelerden biri.” ifadelerinde bulunan Burcu Kılıçoğlu Söylemez, öğrenci konseyi olarak Hayal Köprüsü Projesi’nin her zaman arkasında olduklarını belirtti.
Projenin tamamı gönüllüler tarafından yürütülüyor
Hayal Köprüsü Projesi, tamamı gönüllülerden oluşan bir ekibin çalışması ile yürütülüyor. Öğrenciler hafta içi gerçekleştirilen cezaevi ziyaretleri, proje içi toplantılar ve eğitimler için hem zaman, hem de çokça emek sarf ederek bu projenin birer parçası haline geliyor. Yaptıkları iş karşılığında herhangi bir kazanç sağlamayan gönüllüler, bunun karşılıksız bir sevginin ürünü olduğunu her defasında vurguluyor. Projede yer alan gönüllülerin tek amacı, cezaevindeki çocukların oradan ayrıldığı zaman sosyal hayata adapte olabilmeleri ve 6 yaşına kadar kaldıkları bu olumsuz çevrede psikolojik olarak mümkün olduğunca az hasar görmeleri.
Henüz yeni sayılabilecek bu proje, Bilkent Üniversitesi’nin sağladığı imkânlar ve gönüllülerinin yüksek motivasyonu sayesinde daha üçüncü yılında olumlu geri dönüşler almaya başladı bile. Cezaevindeki çocuklarla etkinlik düzenleyerek toplumun oldukça önemli fakat bir o kadar da unutulmuş bir kesimine eğilen Hayal Köprüsü Projesi, hedef kitledeki çocuklarla uzun süreli ve düzenli etkinlik düzenleyen az sayıdaki projelerden biri olma özelliğini taşıyor. Bir yandan çocuklara etkinlik düzenlerken, diğer yandan yeni gönüllüler yetiştirmeyi de hedefleyen projede gönüllüler; projeyi her gün daha ileriye taşıyıp daha fazla çocuğa umut ışığı olmaya çalışıyor.
HAYAL KÖPRÜSÜ PROJESİ CEZAEVİNDEKİ ÇOCUKLARA DESTEK OLUYOR
Özge Çiftçi
Bilkent Üniversitesi Toplumsal Duyarlılık Projeleri çatısı altında 2 yıl önce kurulmuş olan Hayal Köprüsü Projesi, annelerinin mahkumiyeti sebebiyle cezaevinde kalan 0-6 yaş grubundaki çocukların fiziksel ve zihinsel gelişimlerini destekleyici etkinlikler düzenleyerek onları sosyal hayata kazandırmayı amaçlıyor.
Bilkent Üniversitesi öğrencileri tarafından gönüllü olarak yürütülen projede, haftanın 2 günü Sincan Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’na cezaevi yetkililerince belirlenen saatler arasında ziyaretler gerçekleştiriliyor. Bu ziyaretlerde çocukların yaş grubuna uygun etkinlikler düzenlenip, hem fiziksel gelişimlerini hem de sosyal becerilerini geliştirecek çalışmalarda bulunuluyor. Hayal Köprüsü Projesi ile 6 yaşından sonra cezaevinden çıkacak olan çocukların yabancı oldukları dış dünyaya uyum sürecini kolaylaştırmak ve onları sosyal hayatın bir parçası yapmak hedefleniyor. Çocuklara doğru ve sağlıklı yaklaşımın sağlanması adına ise, proje gönüllüleri öncelikle bir eğitimden geçiyor. Hâkimler Savcılar Kurulu’nun (HSK) alt birimi olan ve cezaevlerinden sorumlu “Yetişkin İyileştirme Bürosu”nun atadığı psikologlar tarafından verilen eğitimde gönüllüler, hedef kitledeki çocuklarla doğru iletişimin nasıl kurulacağını öğreniyor.
2017–2018 döneminde aktif olarak 120 gönüllüsü bulunan Hayal Köprüsü Projesi “Annelerinin mahkûmiyeti onların kaderi olmasın” cümlesinden yola çıkarak, gelişimlerinin başlangıcında dört duvar arasında büyümek zorunda kalan bu çocukların sosyal anlamda yaşıtlarına denk bir seviyeye gelmesi için çalışıyor.
Etkinlikler çocuk gelişimine yönelik
Cezaevinde düzenlenen etkinliklerde temel olarak çocukların motor kabiliyetlerini, dil becerilerini ve genel gelişimlerini destekleyecek faaliyetler amaçlanıyor. Burada hem cezaevi kreşinde çalışan öğretmen, hem cezaevi psikologları hem de görevli gardiyanlar gözetiminde 2 saate yakın süren etkinlikler düzenleniyor. Parmak boyama, şekil ve renkleri tanıma, nesneleri eşleştirme gibi geliştirici oyunlar aracılığı ile çocukların hayal gücünü desteklemek, iletişim yeteneklerini artırmak ve özgüvenlerini geliştirmek hedefleniyor.
Projenin amacı köprü olmak
Türk Ceza Kanunu’na göre annesi bir suçtan hüküm giymiş çocuklar veya hükümlüyken hamile kalan kadınların çocukları, eğer dışarıda bakacak kimseleri yoksa anneleri ile birlikte 6 yaşına kadar cezaevinde kalıyorlar. 6 yaşına gelen çocukların ise önlerinde iki seçenek bulunuyor: varsa başka bir yakını ile yaşamak ya da devlet korumasına girmek. Bu noktada Hayal Köprüsü Projesi’nin hedefi, her iki ihtimal için de çocuğun 6 yaşına kadar bağ kuramadığı dış dünyayla arasında bir köprü olmak ve çocukların cezaevinden çıktıktan sonra sosyal hayata mümkün olduğunca hızlı adapte olmalarını sağlamak.
Söylemez: “Son yıllarda yapılan en değerli proje”
Bilkent Üniversitesi Öğrenci Dekanlığı’ndan Burcu Kılıçoğlu Söylemez, projenin başlangıcından itibaren geçirilen süreci anlatıyor:
“Proje başlamadan önce okula ait Psikolojik Danışmanlık ve Gelişim Merkezi var, öğrenci dekanlığına bağlı, orayla görüştü bu projeyi yazan arkadaşımız. Oradan onay aldıktan sonra proje yürürlüğe geçti ve oradaki psikologlar çok güzel bir proje olduğunu, orada ihtiyaç sahibi insanların ne kadar çok olduğunu ve projenin önemini gördükten sonra projeye onay verdiler. Yani biz öğrenci dekanlığı olarak tamamen destekçileriyiz.”
Proje aynı zamanda çocukların psikolojik gelişimleri açısından da oldukça önem taşıyor. Örneğin cezaevindeki erkek çocuklarının, kendilerine bir rol model alabilecekleri erkek figürü olmamasından kaynaklı sorunları Kılıçoğlu şu şekilde özetliyor “Küçük erkek çocukların sürekli kadın profili içinde yetişmesinden ötürü ilerde kaş alma, ağda yapma gibi şeylerle karşılaşması ve erkek profilinin cinsel yöneliminin biraz farklı yöne gitmesi gibi sorunlarla karşılaşınca projenin gerekliliği konusunda ikna olduk.”
Geçtiğimiz yıl cezaevindeki çocukları bir günlüğüne Bilkent’e getiren Hayal Köprüsü Projesi, hem gönüllülerin hem de öğrenci dekanlığının ifadesiyle çok duygusal anlara sahne oldu. “İlk çocuk şenliğimizde okula gelen çocukların bir ağaç gördüğünde ‘Aaa, ağaç bu kadar büyük mü?’, ‘Arabaları biz daha küçük sanıyorduk.’ demeleri bizi çok etkilemişti. Bu yüzden proje bizim için çok değerli. Son yıllarda yapılan en değerli projelerden biri.” ifadelerinde bulunan Burcu Kılıçoğlu Söylemez, öğrenci konseyi olarak Hayal Köprüsü Projesi’nin her zaman arkasında olduklarını belirtti.
Projenin tamamı gönüllüler tarafından yürütülüyor
Hayal Köprüsü Projesi, tamamı gönüllülerden oluşan bir ekibin çalışması ile yürütülüyor. Öğrenciler hafta içi gerçekleştirilen cezaevi ziyaretleri, proje içi toplantılar ve eğitimler için hem zaman, hem de çokça emek sarf ederek bu projenin birer parçası haline geliyor. Yaptıkları iş karşılığında herhangi bir kazanç sağlamayan gönüllüler, bunun karşılıksız bir sevginin ürünü olduğunu her defasında vurguluyor. Projede yer alan gönüllülerin tek amacı, cezaevindeki çocukların oradan ayrıldığı zaman sosyal hayata adapte olabilmeleri ve 6 yaşına kadar kaldıkları bu olumsuz çevrede psikolojik olarak mümkün olduğunca az hasar görmeleri.
Henüz yeni sayılabilecek bu proje, Bilkent Üniversitesi’nin sağladığı imkânlar ve gönüllülerinin yüksek motivasyonu sayesinde daha üçüncü yılında olumlu geri dönüşler almaya başladı bile. Cezaevindeki çocuklarla etkinlik düzenleyerek toplumun oldukça önemli fakat bir o kadar da unutulmuş bir kesimine eğilen Hayal Köprüsü Projesi, hedef kitledeki çocuklarla uzun süreli ve düzenli etkinlik düzenleyen az sayıdaki projelerden biri olma özelliğini taşıyor. Bir yandan çocuklara etkinlik düzenlerken, diğer yandan yeni gönüllüler yetiştirmeyi de hedefleyen projede gönüllüler; projeyi her gün daha ileriye taşıyıp daha fazla çocuğa umut ışığı olmaya çalışıyor.