Kürşat Samyeli
Devran Tiyenşan
Emre Lapanta
Final Report
Çöp deyip geçmeyelim! Gündelik yaşamda kullanıp attığımız birçok ürün biz farketmeden yeniden hayatımızın içine giriyor. Attığımız plastik bir su şişesi; yalıtım ya da zemin malzemelerinde, eskimiş kullanılmış kablolar; hergün üzerinden geçtiğimiz asfaltın yapımında kullanılan bir madde olarak, kırılmış camlar ise yeniden şekillenip sofralarımızda sürahi olarak karşımıza çıkabilir.
Dünya’ da Geri Dönüşüm
Gelişen teknoloji ve özellikle artan çevre duyarlılığı sayesinde geri dönüşümün önemi gün geçtikçe artarken firmalar da satış politikalarını buna göre belirliyor. Günümüzde firmalar ürünlerin kullanım ömürlerinin bittiğinde geri dönüşüme girebilmeleri için daha uygun tasarımlar yapıyor. Örneğin BMW firmasının geliştirdiği son modellerinden olan i3 serisinin iç tasarımı için kullanılan malzemeler %100 geri dönüşüm materyallerinden oluşmuş ve yine geri dönüşümle kullanılabilecek bir yapıya sahiptir.
BMW i3 modelinin iç tasarımından bir görünüm
Bu ilerlemeler sadece iç tasarım için kullanılan malzemelerle sınırlı kalmamış aynı zamanda enerji sağlayan bataryalar ve pillerin geri dönüşümü için adımlar atılmaya başlanmıştır. Bu anlamda Amerikan firması olan ve elektrikli araç üreten TESLA, S3 modelinde kullanmış olduğu pillerin geri dönüşümü için fabrikalarında geri dönüşüm departmanları oluştururarak kullanım ömrü biten pilleri tekrar üretime kazandırıyor.
Tesla S3 Modelinin Bataryalarından Bir Görünüm
Türkiye’ de Dönüşmeyen İl Kalmayacak
Bu gelişmeler artan insan nüfusuyla daha da çok zarar görebilecek olan dünya için umut ışığı oluştururken ülkemizde de bu alanda gelişmeler yaşanmaktadır. 2018 yılında yürürlüğe girecek olan AB Uyum Yasaları gereği her büyükşehir ve il belediyeleri kendine ait geri dönüşüm fabrikaları kurmak zorunda kalacak.
Geri Dönüşüm Otomatları Her Yerde Olacak
Atıklarını belli kategorilere göre toplamak zorunda kalan belediyeler halkın ilgisini çekebilmek için çeşitli ilginç projelere de yer veriyor. Geri dönüşüm otomatları ise bunlardan birisi. Bu otomatlar alışveriş merkezlerinde, iş merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarında, metro ve otobüs istasyonlarında, fuar ve sergi alanlarında, üniversite kampüsleri ve okullarda rahatça kullanılabiliyor. Geri dönüşüm otomatları yapan Rasyonel Teknoloji yetkilisi ve firmanın Ar-Ge sorumlusu Enis Doğru konuyla ilgili olarak “ Geri dönüşüm otomatlarına yönelik talepler gün geçtikçe artıyor. Biz geri dönüşümle ilgili projelelerimizi uzun yıllardır Türkiye’de gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Bu bağlamda ilk projemiz olan ‘Geri Dönüşüm Otomatı’ ile 2013 yılında Bilim, Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen Ar-Ge firmalarından birisi olduk. Yüzde yüz yerli sermaye ve iş gücü ile üretilen geri dönüşüm otomatı ‘R1’ 2014 yılındaki lansmanımızda büyük bir ilgiyle karşılandı ve birçok basın ve yayın organıyla kamuoyuna duyuruldu. Tabii ki bu gelişmeler bir anda yaşanmadı. Firmamız, bu otomatların üretimi için 3 yılını sadece projenin tasarlanması ve üretim için gerekli olan makinelerin tesisi için harcadı. Yüzde yüz yerli sermaye ve malzeme kullanılarak gerçekleştirilen üretimler sayesinde bu otomatlar ülke ekonomisini de güçlendirmektedir. Aynı zamanda içinde bulunan akümülatör sayesinde elektriğe ihtiyaç duymadan çalışabilen bu otomatlar, yurtdışından ithal edilen muadil diğer otomatlara göre daha ucuz ve kullanışlı. Belediyelerin yanı sıra özel sektör de yer alan firmalarda geri dönüşüm otomatları için bizimle temas halindeler. Ancak 2018 yılında AB kriterlerinin geri dönüşüm konusunda uygulanacak olması belediyelerin konuya olan ilgisini daha da arttırıyor.” dedi
Belediyeler bu otomatlar sayesinde karışık ürünler yerine toplamak istediği hedef ham maddeleri toplarken aynı zamanda otomatlara belli sayıda atılan ürünlere karşılık makinelerin verdiği çeşitli hediyeler sayesinde geri dönüşümü daha da ilgi çekici hale getirmeye çalışıyor.
Karaman Belediyesi’nin kullandığı geri dönüşüm otomatlarından biri
Sokak Hayvanları da Geri Dönüşümden Yararlanacak
Karaman Belediyesi’nin kullanmış olduğu geri dönüşüm otomatlarına atılan her beş pet şişeye bir kalem veriliyor. Ancak hediyeler sadece kalemlerle sınırlı değil, otomat üreticileri sokak hayvanlarını da unutmamışlar. Bazı otomat çeşitleri ise atılan ürünlere karşılık kedi, köpek maması vererek atacağımız çöplerle onlara yardım etme fırsatını sunuyor.
Osmangazi Belediyesi’nin kullanmış olduğu mamamatiklerden birisi
İleri Teknoloji Geri Dönüşüm Makineleri Artık Türkiye’de
Ülkemizde geri dönüşüm otomatlarının yanı sıra konuda ilgi çeken başka bir ilerleme ise gelişmiş geri dönüşüm makinelerinin kullanılmaya başlanması oldu. Büyük ya da küçük elektrikle çalışan her madde geri dönüşümle ekonomiye tekrar kazandırılıyor. Elektronik ürünlerden zararlı metaller kontrollü bir şekilde ayrıştırılırken bu ürünlerde eser miktarda altın ve gümüş de bulunuyor. Bu altın ve gümüşün ayrımı bu yıla kadar yurtdışında yapılıyordu. Ancak Ankaralı bir yatırımcının girişimleriyle Türkiye’ye gelen sistemle artık bu işlem yurtiçinde de yapılabiliyor. Saatte 550 kg kapasitesi olan bu sistemle elektronik ürünler, kırılıp ve ayrıştırılıp kum haline getiriliyor. Bu alet sayesinde elektronik aletlerin içinde olan altın ve gümüşler eritilerek yeniden kazanılabiliyor.
Ankaralı girişimci Recep Tosun makinenin Türkiye’ye geliş hikayesi hakkında “Geçmişten beridir hurda sektöründe çalışıyoruz siz de takdir edersiniz ki Türkiye son yıllarda bir atılım sürecinin içerisinde bizde kendi sektörümüzde böyle bir adım attık. Makinelerin alımından önce biz elektronik eşyaların hurdalarını, toptan fiyatına, çok ucuz bir bedel karşılığında yurtdışına gönderiyorduk. Kardeşim konuyla çok alakalıdır. İtalyan bir firmanın bu tip makinelerinin olduğunu ve iş yapabileceğimizi söylediğinde iç piyasada bu işlemi gerçekleştiren hiçbir firmanın olmadığını farkettik. Tabiki bu durum bizde tedirginliğe sebep oldu. Makinelerin fiyatlarını söylemek olmaz. Ancak ciddi bir maliyetin altına girdiğimizi de bilmenizi isterim. Bu kadar parayı verip çıkartamayacağımızdan daha doğrusu iş yapamayacağımızdan korktuk. Fakat makinelerin Ankara’daki fabrikamıza ulaşmasıyla birlikte ilgi görmeye başlaması bizi umutlandırdı. Şu anda Allah’a şükürler olsun ki bu alanda Türkiye’de en çok tercih edilen firmayız. Tabiki durmak, bu kadar yeter demek bizlere yakışmaz yeni siparişlerimizi verdik öncelikli hedefimiz Ankara’ya yani Türkiye’nin başkentine yakışır nitelikte geri dönüşümle ilgili mega bir tesis kurmak, bu süreç uzun ve zorlu bir süreç ama devletimizin katkılarıyla biz bunu da gerçekleştireceğimize inanıyoruz.” dedi.
Türkiye’de kullanılmaya başkayan ileri teknoloji geri dönüşüm makinelerinden birisi
Sonuç olarak geri dönüşüm, artık insanlık ve dünyamız için vazgeçilmez olmaya başladı. Dünya’da geri dönüşüm için gerekli olan adımlar, bazı ülkelerde çok ciddi şekilde atılırken, Türkiye’de geri dönüşüm konusu biraz AB ve devletin zoruyla birazda iç piyasanın konuya olan ilgisiyle gelişiyor. Geri dönüşüm için atılan adımlar, hem ekonomik hem de ekolojik olarak fayda sağlarken, eğlenceli, ilgi çeken ve farkındalığı arttıran projeler sayesinde daha çok insana ulaşıyor.
Devran Tiyenşan
Emre Lapanta
Final Report
Çöp deyip geçmeyelim! Gündelik yaşamda kullanıp attığımız birçok ürün biz farketmeden yeniden hayatımızın içine giriyor. Attığımız plastik bir su şişesi; yalıtım ya da zemin malzemelerinde, eskimiş kullanılmış kablolar; hergün üzerinden geçtiğimiz asfaltın yapımında kullanılan bir madde olarak, kırılmış camlar ise yeniden şekillenip sofralarımızda sürahi olarak karşımıza çıkabilir.
Dünya’ da Geri Dönüşüm
Gelişen teknoloji ve özellikle artan çevre duyarlılığı sayesinde geri dönüşümün önemi gün geçtikçe artarken firmalar da satış politikalarını buna göre belirliyor. Günümüzde firmalar ürünlerin kullanım ömürlerinin bittiğinde geri dönüşüme girebilmeleri için daha uygun tasarımlar yapıyor. Örneğin BMW firmasının geliştirdiği son modellerinden olan i3 serisinin iç tasarımı için kullanılan malzemeler %100 geri dönüşüm materyallerinden oluşmuş ve yine geri dönüşümle kullanılabilecek bir yapıya sahiptir.
BMW i3 modelinin iç tasarımından bir görünüm
Bu ilerlemeler sadece iç tasarım için kullanılan malzemelerle sınırlı kalmamış aynı zamanda enerji sağlayan bataryalar ve pillerin geri dönüşümü için adımlar atılmaya başlanmıştır. Bu anlamda Amerikan firması olan ve elektrikli araç üreten TESLA, S3 modelinde kullanmış olduğu pillerin geri dönüşümü için fabrikalarında geri dönüşüm departmanları oluştururarak kullanım ömrü biten pilleri tekrar üretime kazandırıyor.
Tesla S3 Modelinin Bataryalarından Bir Görünüm
Türkiye’ de Dönüşmeyen İl Kalmayacak
Bu gelişmeler artan insan nüfusuyla daha da çok zarar görebilecek olan dünya için umut ışığı oluştururken ülkemizde de bu alanda gelişmeler yaşanmaktadır. 2018 yılında yürürlüğe girecek olan AB Uyum Yasaları gereği her büyükşehir ve il belediyeleri kendine ait geri dönüşüm fabrikaları kurmak zorunda kalacak.
Geri Dönüşüm Otomatları Her Yerde Olacak
Atıklarını belli kategorilere göre toplamak zorunda kalan belediyeler halkın ilgisini çekebilmek için çeşitli ilginç projelere de yer veriyor. Geri dönüşüm otomatları ise bunlardan birisi. Bu otomatlar alışveriş merkezlerinde, iş merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşlarında, metro ve otobüs istasyonlarında, fuar ve sergi alanlarında, üniversite kampüsleri ve okullarda rahatça kullanılabiliyor. Geri dönüşüm otomatları yapan Rasyonel Teknoloji yetkilisi ve firmanın Ar-Ge sorumlusu Enis Doğru konuyla ilgili olarak “ Geri dönüşüm otomatlarına yönelik talepler gün geçtikçe artıyor. Biz geri dönüşümle ilgili projelelerimizi uzun yıllardır Türkiye’de gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Bu bağlamda ilk projemiz olan ‘Geri Dönüşüm Otomatı’ ile 2013 yılında Bilim, Sanayii ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen Ar-Ge firmalarından birisi olduk. Yüzde yüz yerli sermaye ve iş gücü ile üretilen geri dönüşüm otomatı ‘R1’ 2014 yılındaki lansmanımızda büyük bir ilgiyle karşılandı ve birçok basın ve yayın organıyla kamuoyuna duyuruldu. Tabii ki bu gelişmeler bir anda yaşanmadı. Firmamız, bu otomatların üretimi için 3 yılını sadece projenin tasarlanması ve üretim için gerekli olan makinelerin tesisi için harcadı. Yüzde yüz yerli sermaye ve malzeme kullanılarak gerçekleştirilen üretimler sayesinde bu otomatlar ülke ekonomisini de güçlendirmektedir. Aynı zamanda içinde bulunan akümülatör sayesinde elektriğe ihtiyaç duymadan çalışabilen bu otomatlar, yurtdışından ithal edilen muadil diğer otomatlara göre daha ucuz ve kullanışlı. Belediyelerin yanı sıra özel sektör de yer alan firmalarda geri dönüşüm otomatları için bizimle temas halindeler. Ancak 2018 yılında AB kriterlerinin geri dönüşüm konusunda uygulanacak olması belediyelerin konuya olan ilgisini daha da arttırıyor.” dedi
Belediyeler bu otomatlar sayesinde karışık ürünler yerine toplamak istediği hedef ham maddeleri toplarken aynı zamanda otomatlara belli sayıda atılan ürünlere karşılık makinelerin verdiği çeşitli hediyeler sayesinde geri dönüşümü daha da ilgi çekici hale getirmeye çalışıyor.
Karaman Belediyesi’nin kullandığı geri dönüşüm otomatlarından biri
Sokak Hayvanları da Geri Dönüşümden Yararlanacak
Karaman Belediyesi’nin kullanmış olduğu geri dönüşüm otomatlarına atılan her beş pet şişeye bir kalem veriliyor. Ancak hediyeler sadece kalemlerle sınırlı değil, otomat üreticileri sokak hayvanlarını da unutmamışlar. Bazı otomat çeşitleri ise atılan ürünlere karşılık kedi, köpek maması vererek atacağımız çöplerle onlara yardım etme fırsatını sunuyor.
Osmangazi Belediyesi’nin kullanmış olduğu mamamatiklerden birisi
İleri Teknoloji Geri Dönüşüm Makineleri Artık Türkiye’de
Ülkemizde geri dönüşüm otomatlarının yanı sıra konuda ilgi çeken başka bir ilerleme ise gelişmiş geri dönüşüm makinelerinin kullanılmaya başlanması oldu. Büyük ya da küçük elektrikle çalışan her madde geri dönüşümle ekonomiye tekrar kazandırılıyor. Elektronik ürünlerden zararlı metaller kontrollü bir şekilde ayrıştırılırken bu ürünlerde eser miktarda altın ve gümüş de bulunuyor. Bu altın ve gümüşün ayrımı bu yıla kadar yurtdışında yapılıyordu. Ancak Ankaralı bir yatırımcının girişimleriyle Türkiye’ye gelen sistemle artık bu işlem yurtiçinde de yapılabiliyor. Saatte 550 kg kapasitesi olan bu sistemle elektronik ürünler, kırılıp ve ayrıştırılıp kum haline getiriliyor. Bu alet sayesinde elektronik aletlerin içinde olan altın ve gümüşler eritilerek yeniden kazanılabiliyor.
Ankaralı girişimci Recep Tosun makinenin Türkiye’ye geliş hikayesi hakkında “Geçmişten beridir hurda sektöründe çalışıyoruz siz de takdir edersiniz ki Türkiye son yıllarda bir atılım sürecinin içerisinde bizde kendi sektörümüzde böyle bir adım attık. Makinelerin alımından önce biz elektronik eşyaların hurdalarını, toptan fiyatına, çok ucuz bir bedel karşılığında yurtdışına gönderiyorduk. Kardeşim konuyla çok alakalıdır. İtalyan bir firmanın bu tip makinelerinin olduğunu ve iş yapabileceğimizi söylediğinde iç piyasada bu işlemi gerçekleştiren hiçbir firmanın olmadığını farkettik. Tabiki bu durum bizde tedirginliğe sebep oldu. Makinelerin fiyatlarını söylemek olmaz. Ancak ciddi bir maliyetin altına girdiğimizi de bilmenizi isterim. Bu kadar parayı verip çıkartamayacağımızdan daha doğrusu iş yapamayacağımızdan korktuk. Fakat makinelerin Ankara’daki fabrikamıza ulaşmasıyla birlikte ilgi görmeye başlaması bizi umutlandırdı. Şu anda Allah’a şükürler olsun ki bu alanda Türkiye’de en çok tercih edilen firmayız. Tabiki durmak, bu kadar yeter demek bizlere yakışmaz yeni siparişlerimizi verdik öncelikli hedefimiz Ankara’ya yani Türkiye’nin başkentine yakışır nitelikte geri dönüşümle ilgili mega bir tesis kurmak, bu süreç uzun ve zorlu bir süreç ama devletimizin katkılarıyla biz bunu da gerçekleştireceğimize inanıyoruz.” dedi.
Türkiye’de kullanılmaya başkayan ileri teknoloji geri dönüşüm makinelerinden birisi
Sonuç olarak geri dönüşüm, artık insanlık ve dünyamız için vazgeçilmez olmaya başladı. Dünya’da geri dönüşüm için gerekli olan adımlar, bazı ülkelerde çok ciddi şekilde atılırken, Türkiye’de geri dönüşüm konusu biraz AB ve devletin zoruyla birazda iç piyasanın konuya olan ilgisiyle gelişiyor. Geri dönüşüm için atılan adımlar, hem ekonomik hem de ekolojik olarak fayda sağlarken, eğlenceli, ilgi çeken ve farkındalığı arttıran projeler sayesinde daha çok insana ulaşıyor.