|
Döngüsünü tamamlayamayan su yer altı sularını, havzaları, gölleri dolduramıyor, su sıkıntısı yaşanıyor, yani orman yoksa su da yok! Orman yoksa, ağaç yoksa, toprak azalmışsa; yer yüzeyi suyu geçiremiyor yağışlar sele dönüşüyor! Türkiye kentlerinde başta İstanbul olmak üzere yeşil dokuyu barındıran özellikle kamu mülkiyetindeki alanlarda gerçekleştirilen projeler ile birlikte kentsel peyzaj, telafisi mümkün olmayan ya da çok uzun yıllar gerektiren bir dönüşüme tabi oluyor. 3. Köprü, Kanal İstanbul, 3. Havalimanı, Kuzey İstanbul ve Çamlıca Cami projeleri ile Validebağ Korusu’nda yapılması planlanan “çılgın proje” gibi güncel örnekleri tereddüt etmeden bu kapsamda saymak mümkün. 3. köprüye dair basında sıkça yer alan yemyeşil Beykoz’dan geçen köprü görselleri gerçeği yansıtmıyor. Çünkü çevresinde şu anda bakir bir yeşil alan olarak görülen bölge tamamen yapılaşarak bir beton yığınına dönüşecek. Örneğin 3. Köprü açılırsa aynı 2. Köprü projesinde olduğu gibi havza ve sulak alanların bozularak yok olmasına sebep olacağını öngörmek zor değil. Çünkü köprü sadece yolu üzerindeki yeşil alanları yok etmeyecek, yol ile birlikte gittiği yerlere taşınacak olan yapılaşma sebebiyle şehir bütününde sermayenin kentleşmesini ve betonlaşmayı desteklerken aynı zamanda da geçirimsiz yüzey miktarını artırarak su döngüsünü dikkate değer bir oranda sekteye uğratacak. 2. Köprünün yapımı ile kuzeye kayan yerleşim merkezleri, İstanbul’un su kaynaklarını oluşturan batıda Küçük Çekmece Havzası’nı, doğuda Ömerli Havzası’nı içine aldı ve yok etti. Sonra su sıkıntısını gidermek için Longoz Ormanları’nı tehdit etmeye ve su getirmek için daha uzaklara gözümüzü dikmeye başladık. İstanbul’un bütün yaşam kaynakları kuzeyde yer alıyor. Kuzeydeki bu yaşam kaynaklarının, içme suyu havzalarının, ormanların, tarım alanlarının ve Boğaziçi’nin korunması için uzmanlar kuzeye doğru büyüme planlarından vazgeçilmesi gerektiğini vurguluyorlar. Ancak bilim insanlarının uyarılarının aksine, kentin kuzeye doğru devamlı ve hızla büyümesi bilinçli bir hükümet politikası olarak yürütülüyor. Açılan yeni yollar yerleşmeyi teşvik ediyor. 2. Köprü çevre yolları boyunca büyük bir yayılma ve yığılma gerçekleştirdi. Kontrolsüz ve denetimsiz gelişen bu yerleşmeler zamanla yasallık kazandı. Tüm bunlar, kentin kuzeye doğru yayılmasının somut göstergesidir. 3. Köprünün yapılması ile birlikte diğer iki köprüde olduğu gibi kent makro formunu etkileyeceği, kentin denetimsiz bir biçimde yayılmasının açık alan sistemlerinin üzerinde tehdit oluşturacağı görülüyor. Uzak olmayan bir gelecekte kentleşme politikaları, doğurduğu sonuçlar ve daha da önemlisi onu uygulatan zemin hayatlarımızı iklimsel olarak da zorlayacağa benziyor. Kaynaklar: 1. Ersoy, Ş. (2013). 2013 Afet Raporu “Dünya ve Türkiye”. Yıldız Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi. 2. Güler, G. (2007). Boğaz köprülerinin İstanbul açık alan sistemi üzerine yaptığı etkilerin space syntax yöntemi ile irdelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. 3. Sert, E., Tunçay, H. E. (2013). Kentsel Altyapı Bağlamında Dönüşen Peyzaj, 5. Peyzaj Mimarlığı Kongresi, TMMOB, Çukurova Üniversitesi 14-17 Kasım 2013 4.IPCC Fifth Assessment Report Climate Change 2013: The Physical Science Basis Summary for Policymakers. 5. Türkeş, M., Şen, Ö. L., Kurnaz, L., Madra, Ö., Şahin, Ü. (2013) İklim Değişikliğinde Son Gelişmeler: IPCC 2013 Raporu, Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi. 6. http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=C 7. Prince George’s County, Maryland Department of Environmental Resources 8. http://www.blirk.net/flood-wallpaper/1/1280x720/ 9. http://www.imo.org.tr/resimler/dosya_ekler/e21e211d0e4da09_ek.pdf?dergi=143 |
