Bilkent, Dumansız Kampüs İçin Eylül 2022’ye Sarı Çizgilerle İlerliyor!
22/11/2019
Haber: Eda Sinem Sütemen
sinem.sutemen@ug.bilkent.edu.tr
Sigaranın üniversitelerdeki tüketim oranının bir hayli fazla olması gerekçesiyle Bilkent Üniversitesi Senatosu, kampüsteki tüm açık ve kapalı alanlarda sigara ve diğer tütün ürünleri ile elektronik sigaraların kullanımını 1 Eylül 2022 tarihinde başlamak üzere yasaklıyor. Bilkent Üniversitesi Sigara Bırakma Polikliniği doktorlarından Selcan Başak Soyluoğlu ise bütün üniversite kampüsü genelinde geçerli olacak yasak başlayana dek hayata geçirilen uygulamaların ve sonraki süreçlerin öğrencilerin sigarayı bırakmasındaki etkisini değerlendirdi.
Bilkent Üniversitesi’nde Dumansız Kampüs Politikası’nı hayata geçirmek, ilgili sınırlandırmaları, yaptırımları ve stratejileri düzenlemek üzere 25 Nisan 2018 tarihli 263. toplantı Senato ve Üniversite Yönetim Kurulu tarafından gerçekleştirildi. Toplantıda sağlıklı ve uygar bir üniversite ortamı oluşturmak için kampüs içerisinde sigara içilebilen alanların kademeli olarak sınırlandırılması ve Öğrenci Konseyi Başkanı, Orhan Aytür, Tayfun Özçelik, Emre Berk, Kamer Rodoplu ve Mete Aker’in bulunacağı komisyonun kurulması kararları alındı.
‘‘Sigaraya başlamada arkadaş etkili’’
Dr. Soyluoğlu, Bilkent Üniversitesi’nde ne kadar sigara içicisi olduğuna dair ellerinde net bir verinin olmadığını belirtirken GE 100 Üniversite Hayatına Giriş Dersinde yapılan araştırmalara göre üniversiteye yeni başlayan gençlerdeki sigara içme oranlarının mezun olurken 4 kat artarak %10’lardan % 40’lara çıktığını söyledi.
Dr. Soyluoğlu, üniversiteye kadar hiç sigara içmemiş olan kişilerde, üniversiteye geldiklerinde sigara tüketimi konusunda arkadaş faktörünün önem kazandığını ve kuralları ihlal eden tüm şahıslar için de yaptırımların önemini vurgulayarak, şunları kaydetti:
‘‘Kişilerin arkadaşları al hadi bir tane diyor ve yapılan analizlere göre kişilerin Sigara Bırakma Polikliniği başvurularında arkadaş ısrarı ile kırk yılda bir içmeye başlayarak bağımlı hale geldiklerini söylemeleri dikkat çekiyor. Bu analizler sigaranın içindeki nikotin gibi maddelerin bağımlılık yapıcı olması ile açıklanıyor. Bir tane bile sigara içmeyin. İçenler de sigaranın bir bağımlılık olduğunu bilsin çünkü sigara bir alışkanlık değil. Kişi, günde bir tane bile sigara içiyorsa bağımlıdır. Yapılan araştırmalara göre, üniversitede bir yer sigara içmeye serbest halde bırakılırsa, bu durum öğrencilerin sigara içmesine sosyalleşme amacıyla ortam sağlamış oluyor. Sigara içilen bu sosyal mekanların kaldırılması olumlu etkiler doğuracak.’’
‘‘Herkesi kapsayan yasakla sigara içmek kolay olmayacak’’
Bilkent Üniversitesi’ne kaydolan yeni öğrencilere kayıt işlemleri sırasında aydınlatılmış onam belgelerinin imzalatılması ise sarı çizgi uygulamalarını destekliyor. Öğrencilere oryantasyon programı sırasında Dumansız Kampüs semineri verilirken, konu hakkında daha sağlıklı bilgiler aktarmak ve dünyadaki çağdaş uygulamaları anlatmak için kampüste stantlar kuruluyor.
Tüm kampüste sigara içilmesinin serbest olduğu dönemde içen ve içmeyen herkes aynı ortamda bulunuyordu. Şimdi ise içen kişiler farklı yerlere toplanmaya başladı. Dünyadaki ülke örneklerine bakarsak sigara içmenin yasak olduğu yerlerin giderek büyütüldüğünü ve sigara içmenin zorlaştırıldığını görüyoruz diyen Dr. Soyluoğlu, Bilkent için de yasağın uygulanacağı 3 bin dönümlük alan ile öğrencilerin sigaraya hiç başlamamalarını sağlamayı hedeflediklerini ve bu uygulamaların çok başarılı olacağını belirtti.
‘‘Sarı çizgilerin ve dumansız kampüsün başarısı ABD'deki üniversitelerde kanıtlanmış’’
Özellikle ABD’deki üniversitelerde sarı çizgi uygulamasının getirildiğini örnek gösteren Dr. Soyluoğlu, pek çok üniversitenin tamamen sigarasız ve dumansız kampüse dönüştürüldüğünü belirtti. ABD’de devletin de politikası sigara içilmemesi üzerine ve toplum sağlığı için tütün endüstrisi kendi ülkelerinden tamamen dışarıya yönlendirilmiş durumda. Tütünsüz kampüs modellerine yönelik farklı ülkelerde oluşturulan inisiyatif örneklerinden biri de Amerikan Kanser Derneği tarafından başlatıldı. Dernek, yüzde 100 dumansız ve tütünsüz olmayı hedefleyen fakülte ve üniversiteler için ödenek ve teknik destek sağlarken, 1 Nisan 2018 tarihi itibarı ile Amerika’da 2164 tane yüzde 100 dumansız kampüs olduğunu, bunların 1805’inin aynı zamanda yüzde 100 tütünsüz kampüs olduğunu ve 1741’inde e-sigara içmenin de yasak olduğunu bildirmektedir.
Dr. Soyluoğlu, istatistiksel olarak Bilkent Üniversitesi adına henüz bir çalışma yapılmadığı için sarı çizgilerden önce sigara içenler bu kadardı ve sarı çizgilerden sonra içenler şu kadar azaldı diyemediklerinin altını çizerek, şöyle devam etti:
‘‘Böyle uygulamalarla sigara içme oranlarının çok azalmış olduğunu görüyoruz. Bizim üniversitemiz de buna dayanarak bir senato kararı çıkarttı: sarı çizgilerle işaretlenmiş alanlarda, otobüs duraklarında ve sıralarda, “Sigara İçilmez” olarak belirtilmiş tüm noktalarda, binalara ait balkon ve çatı gibi açık alanlarda sigara ve diğer tütün ürünleri ile elektronik sigaraların kullanılmasını yasakladı. Buradaki amaç bir taraftan, üniversiteye geldiği zaman sigara içen öğrencilerin içme oranlarının üniversite eğitimi boyunca artmasını önlemek, diğer taraftan ise içmeyen kişileri sigaranın pasif etkilerinden korumak.’’
Bilkent Üniversitesi’nde Dumansız Kampüs Politikası’nı hayata geçirmek, ilgili sınırlandırmaları, yaptırımları ve stratejileri düzenlemek üzere 25 Nisan 2018 tarihli 263. toplantı Senato ve Üniversite Yönetim Kurulu tarafından gerçekleştirildi. Toplantıda sağlıklı ve uygar bir üniversite ortamı oluşturmak için kampüs içerisinde sigara içilebilen alanların kademeli olarak sınırlandırılması ve Öğrenci Konseyi Başkanı, Orhan Aytür, Tayfun Özçelik, Emre Berk, Kamer Rodoplu ve Mete Aker’in bulunacağı komisyonun kurulması kararları alındı.
‘‘Sigaraya başlamada arkadaş etkili’’
Dr. Soyluoğlu, Bilkent Üniversitesi’nde ne kadar sigara içicisi olduğuna dair ellerinde net bir verinin olmadığını belirtirken GE 100 Üniversite Hayatına Giriş Dersinde yapılan araştırmalara göre üniversiteye yeni başlayan gençlerdeki sigara içme oranlarının mezun olurken 4 kat artarak %10’lardan % 40’lara çıktığını söyledi.
Dr. Soyluoğlu, üniversiteye kadar hiç sigara içmemiş olan kişilerde, üniversiteye geldiklerinde sigara tüketimi konusunda arkadaş faktörünün önem kazandığını ve kuralları ihlal eden tüm şahıslar için de yaptırımların önemini vurgulayarak, şunları kaydetti:
‘‘Kişilerin arkadaşları al hadi bir tane diyor ve yapılan analizlere göre kişilerin Sigara Bırakma Polikliniği başvurularında arkadaş ısrarı ile kırk yılda bir içmeye başlayarak bağımlı hale geldiklerini söylemeleri dikkat çekiyor. Bu analizler sigaranın içindeki nikotin gibi maddelerin bağımlılık yapıcı olması ile açıklanıyor. Bir tane bile sigara içmeyin. İçenler de sigaranın bir bağımlılık olduğunu bilsin çünkü sigara bir alışkanlık değil. Kişi, günde bir tane bile sigara içiyorsa bağımlıdır. Yapılan araştırmalara göre, üniversitede bir yer sigara içmeye serbest halde bırakılırsa, bu durum öğrencilerin sigara içmesine sosyalleşme amacıyla ortam sağlamış oluyor. Sigara içilen bu sosyal mekanların kaldırılması olumlu etkiler doğuracak.’’
‘‘Herkesi kapsayan yasakla sigara içmek kolay olmayacak’’
Bilkent Üniversitesi’ne kaydolan yeni öğrencilere kayıt işlemleri sırasında aydınlatılmış onam belgelerinin imzalatılması ise sarı çizgi uygulamalarını destekliyor. Öğrencilere oryantasyon programı sırasında Dumansız Kampüs semineri verilirken, konu hakkında daha sağlıklı bilgiler aktarmak ve dünyadaki çağdaş uygulamaları anlatmak için kampüste stantlar kuruluyor.
Tüm kampüste sigara içilmesinin serbest olduğu dönemde içen ve içmeyen herkes aynı ortamda bulunuyordu. Şimdi ise içen kişiler farklı yerlere toplanmaya başladı. Dünyadaki ülke örneklerine bakarsak sigara içmenin yasak olduğu yerlerin giderek büyütüldüğünü ve sigara içmenin zorlaştırıldığını görüyoruz diyen Dr. Soyluoğlu, Bilkent için de yasağın uygulanacağı 3 bin dönümlük alan ile öğrencilerin sigaraya hiç başlamamalarını sağlamayı hedeflediklerini ve bu uygulamaların çok başarılı olacağını belirtti.
‘‘Sarı çizgilerin ve dumansız kampüsün başarısı ABD'deki üniversitelerde kanıtlanmış’’
Özellikle ABD’deki üniversitelerde sarı çizgi uygulamasının getirildiğini örnek gösteren Dr. Soyluoğlu, pek çok üniversitenin tamamen sigarasız ve dumansız kampüse dönüştürüldüğünü belirtti. ABD’de devletin de politikası sigara içilmemesi üzerine ve toplum sağlığı için tütün endüstrisi kendi ülkelerinden tamamen dışarıya yönlendirilmiş durumda. Tütünsüz kampüs modellerine yönelik farklı ülkelerde oluşturulan inisiyatif örneklerinden biri de Amerikan Kanser Derneği tarafından başlatıldı. Dernek, yüzde 100 dumansız ve tütünsüz olmayı hedefleyen fakülte ve üniversiteler için ödenek ve teknik destek sağlarken, 1 Nisan 2018 tarihi itibarı ile Amerika’da 2164 tane yüzde 100 dumansız kampüs olduğunu, bunların 1805’inin aynı zamanda yüzde 100 tütünsüz kampüs olduğunu ve 1741’inde e-sigara içmenin de yasak olduğunu bildirmektedir.
Dr. Soyluoğlu, istatistiksel olarak Bilkent Üniversitesi adına henüz bir çalışma yapılmadığı için sarı çizgilerden önce sigara içenler bu kadardı ve sarı çizgilerden sonra içenler şu kadar azaldı diyemediklerinin altını çizerek, şöyle devam etti:
‘‘Böyle uygulamalarla sigara içme oranlarının çok azalmış olduğunu görüyoruz. Bizim üniversitemiz de buna dayanarak bir senato kararı çıkarttı: sarı çizgilerle işaretlenmiş alanlarda, otobüs duraklarında ve sıralarda, “Sigara İçilmez” olarak belirtilmiş tüm noktalarda, binalara ait balkon ve çatı gibi açık alanlarda sigara ve diğer tütün ürünleri ile elektronik sigaraların kullanılmasını yasakladı. Buradaki amaç bir taraftan, üniversiteye geldiği zaman sigara içen öğrencilerin içme oranlarının üniversite eğitimi boyunca artmasını önlemek, diğer taraftan ise içmeyen kişileri sigaranın pasif etkilerinden korumak.’’
